Wat je moet weten
over verlof

1. Oproepkracht (nul uurder) heeft wettelijk recht op verlof, ja echt waar!
2. Wettelijke vakantiedagen mag je niet uitbetalen tenzij iemand uit dienst gaat.
3. Bovenwettelijke dagen mogen wel uitbetaald worden. Let op wat je CAO hierover zegt of wat er in de arbeidsovereenkomst is afgesproken.
4. Tijdens zwangerschaps-, bevallingsverlof en betaald ouderschapsverlof lopen de vrije dagen door en zijn voor rekening van de werkgever.
5. Ziek worden in de vakantie? De vrije dagen raken de werknemers dan niet kwijt.
6. 5 mei is een officieel erkende feestdag. Verplicht vrij geven hoeft niet. Maar wat hebben jullie bepaald of wat zegt de CAO? De eerstvolgende keer dat veel mensen vrij zijn op 5 mei waarvoor geen afspraken zijn gemaakt is 5 mei 2025.
7. Bijzonder verlof is niet wettelijk geregeld maar misschien wel in jullie CAO.  Hebben jullie eigen afspraken gemaakt?
8. De werknemers hebben geen onvoorwaardelijk recht op dokter/tandarts bezoek tenzij dit wel bij jullie is afgesproken.
9. Trekt de werkgever de vakantie in bij een werknemer dan zijn de kosten voor de werkgever. Verlofaanvragen dus altijd heel goed beoordelen.

Wanneer jouw werknemer zwanger is dan heeft ze recht op zwangerschaps- en bevallingsverlof. Hiervoor kan de medewerker een uitkering ontvangen vanuit het UWV (de WAZO-uitkering). Deze uitkering vraag jij als werkgever voor jouw werknemer aan. Het UWV betaalt vervolgens de uitkering uit aan de werkgever.

Let op: de hoogte van de uitkering is gebaseerd op het sv-loon van de medewerker. Als werkgever ben je verplicht 100% van het laatstverdiende salaris door te betalen, maar je ontvangt dus niet 100% van salaris terug.

De medewerker heeft recht op minimaal 16 weken zwangerschapsverlof. De uitkering duurt net zo lang als het verlof. Deze 16 weken zijn als volgt opgebouwd:

• Zwangerschapsverlof: het verlof start 6 tot 4 weken voor de uitgerekende datum.
• Bevallingsverlof: dit start op de dag van de bevalling en duurt minimaal 10 weken.

Wanneer de medewerker later dan de uitgerekende datum bevalt, dan loopt het zwangerschapsverlof door tot aan de dag van bevalling. Hierna heeft de medewerker nog minimaal 10 weken bevallingsverlof.

Bevalt de medewerker eerder dan de uitgerekende datum, of neemt de medewerker minder dan 6 weken voor de uitgerekende datum verlof op, dan wordt het nog niet opgenomen zwangerschapsverlof bij het bevallingsverlof opgeteld.

Is er sprake van vroeggeboorte en had de medewerker nog geen verlof opgenomen? Dan start het zwangerschapsverlof van 16 weken op de dag van de bevalling.

Het is sinds 1 januari 2015 ook mogelijk dat medewerkers het bevallingsverlof in delen opnemen. Het gaat dan om het verlof dat overblijft na 6 weken na de datum van de bevalling. Dit deel kan in overleg met de werkgever gespreid opgenomen worden over een periode van maximaal 30 weken.

Let op: de totale duur van het verlof, de uitkering via het UWV en de manier van uitbetalen van het verlof veranderen hierdoor niet. 

Tijdens het zwangerschaps- en bevallingsverlof bouwt de medewerker haar normale verlofuren op. De opbouw wordt niet in mindering gebracht tijdens de periode van zwangerschapsverlof.

Het is niet leuk, maar het kan zijn dat jouw medewerker tijdens haar zwangerschap of na de bevalling ziek wordt of klachten ontwikkelt en waardoor ze niet meer in staat is haar normale werkzaamheden uit te voeren. Denk bijvoorbeeld aan bekkeninstabiliteit.

Het is in dit geval belangrijk om de situatie van de medewerker in kaart te laten brengen door een arts:

• Wat is de oorzaak van de ziekte? Is dit wel of niet veroorzaakt door de zwangerschap of bevalling?
• Wanneer is de medewerker ziek is geworden?

Afhankelijk van de situatie beslist de arts of de medewerker wel of niet kan werken in verband met ziekte door zwangerschap. Zo niet, dan kan er bepaald worden welke uitkering de medewerker kan ontvangen tijdens deze periode van verzuim.

Vanaf 1 juli 2020  is het verlof voor de partner uitgebreid tot 5 weken aanvullend geboorteverlof, op te nemen binnen 6 maanden na de geboorte van het kind. Met als voorwaarde dat het geboorteverlof van één keer het aantal werkuren al is opgenomen. De werkgever betaald voor het aanvullend geboorteverlof maximaal 70% van het maximumdagloon uit. Tenzij er in de CAO een hoger percentage is opgenomen van de dagloon. Het is ook mogelijk om minder dan 5 weken aanvullend geboorteverlof op te nemen.

Voorbeeld: Wanneer een medewerker 40 uur in de week werkt, dan mag er na de bevalling maximaal 5 x 40 uur aanvullend verlof worden opgenomen. Dit is bovenop de eerste 40 uur ‘standaard’ verlof die al zijn opgenomen.

De eerste week geboorteverlof betaal je als werkgever 100% uit aan de werknemer.

De uitkering voor het aanvullend geboorteverlof moet aangevraagd worden bij het UWV. Zij betalen vervolgens 70% van de maximumdagloon uit aan de werknemer, of – als de werkgever dit aangeeft in de aanvraag – aan de werkgever zelf. In dit laatste geval moet de werkgever de uitkering zelf verrekenen in de loonbetaling van de werknemer.

Als er in de CAO is vastgelegd dat de werknemer meer dan 70% doorbetaald krijgt tijdens het aanvullend verlof, dan komt er nog steeds maximaal 70% voor de rekening van het UWV.

Wanneer een medewerker onverwacht niet kan werken dan kan hij calamiteitenverlof aanvragen. Dit lijkt een eenvoudige situatie, maar er bestaat nog wel eens verwarring over dit type verlof.

Medewerkers hebben in de volgende gevallen recht op calamiteitenverlof:

1. Heel bijzondere persoonlijke omstandigheden. Bijvoorbeeld:
   • De partner gaat bevallen
   • De medewerker moet met spoed naar het ziekenhuis
   • Ziek kind van school halen
   • Het overlijden van een familielid
   • Bezoek aan een dokter dat niet buiten de werktijd ingepland kan worden
2. Onvoorziene situaties waar onmiddellijk actie op nodig is. Bijvoorbeeld:
   • Gesprongen waterleiding in het huis van de medewerker
   • Het huis van de medewerker staat in brand
3. Een verplichting die is opgelegd vanuit de wet of overheid die niet in de vrije tijd van de medewerker kan plaatsvinden. Bijvoorbeeld:
   • Het uitoefenen van het actief kiesrecht
   • Verplicht verschijnen in de rechtbank

Situaties waarin calamiteitenverlof niet aangevraagd kan worden:

• Begrafenis: Voor een begrafenis moet een medewerker bijzonder verlof opnemen. Bij een plotseling overlijden kan er wel calamiteitenverlof aangevraagd worden.
• Andere situaties van bijzonder verlof zijn een huwelijk, verhuizing of examen.
• Ziek familielid: Voor het verzorgen van ziek kind, partner of ouder moet er zorgverlof opgenomen worden. Als een familielid plotseling ziek wordt is er wel sprake van calamiteitenverlof.

Calamiteitenverlof kan een paar uur tot maximaal een paar dagen duren. Omdat het verlof bedoeld is voor het treffen van (tijdelijke) noodzakelijke maatregelen zal het vrijwel nooit langer dan één dag duren. In de wet staat aangegeven dat het moet gaan om ‘een korte, naar billijkheid te berekenen tijd’. Ook geldt er geen maximum aantal uren calamiteitenverlof per jaar. De tijdsduur kun je dus naar eigen inzicht en / of in overleg met de medewerker vaststellen.

Als de medewerker de noodzakelijke maatregelen heeft genomen tijdens het calamiteitenverlof dan kan er daarna, wanneer dat nodig is, bijzonder verlof of zorgverlof worden aangevraagd.

Als werkgever ben je verplicht om het loon volledig door te betalen als er calamiteitenverlof wordt opgenomen. Het verlof moet echter wel vooraf aangevraagd worden. Is dat door de reden van het verlof niet mogelijk, dan moet het achteraf zo snel mogelijk aangevraagd worden.
CAO
Als er een CAO geldt voor jouw bedrijf, dan kunnen daar aanvullende regels rondom calamiteitenverlof in zijn vastgelegd.